Straż Graniczna 1928 - 1939 - Leon Przybysz, Tomasz Musiał, Józef Sędzicki

 

Leon Przybysz / Tomasz Musiał / Józef Sędzicki

 

Leon Przybysz

 Bombardier WP. Strażnik SG z Placówki Babilon

Pochodził z rodziny robotniczej ojciec Andrzej matka Marianna z d. Burchad z m. Żydów ( Żydowo ) w pow. Witkowskiego W latach 11.04.1901 – 01.04.1909 r. uczęszczał do niemieckiej szkoły ludowej . Do 1911 r. był u rodziców potem pracował w fabryce na terenie Niemiec zachodnich jako robotnik. Do wojska niemieckiego stawił się 10.05.1915 r. ,tego dnia został żołnierzem batalionu rekrutów 2 pp rez. 28.06. 1915 r. był już w 4 kompanii 2 pp rez.25.08 wyjechał na front wschodni. 09.09.1915 otrzymał przydział do 6 kompanii 34 pułku fizylierów. 31.12.1915 r. / 01.01.1916 r. brał udział w bitwie pod Widze na Litwie. Potem był front we Francji. W kwietniu 1917 r. bił się słynnej bitwie z Kanadyjczykami pod Vimy Ridge. 23.06.1917 r. został odznaczony Krzyżem Żelaznym II kl. 18.07.1918 r. dostał się do francuskiej niewoli. przebywał w niej do 23.03.1918 r. Do Wojska Polskiego wstąpił 27.03.1919 r. i otrzymał przydział do 3 baterii 3 dyonu 3 pułku artylerii polowej w armii gen. Hallera . Następnie trafił do 18 pap w szeregach którego walczył od marca 1920 r. na froncie wojny polsko –bolszewickiej. W grudniu 1920 r. służył w baterii zapasowej 11 pap w Stanisławowie i 31 .12.1920 r. został zwolniony do cywila w stopniu st. kanonier. Otrzymał przydział służbowy do 16 pap. 28.01.1921 r. wstąpił do Straży Celnej w okresie 28.01 – 07.06.1921 przeszedł przeszkolenie w Szkole Straży Celnej. 08.06.1921 r. otrzymał stopień strażnika tego dnia rozpoczął służbę w placówce Rosko w Inspektoracie Celnym Wieleń. Kolejnym miejscem pracy był Urząd Celny Chojnice ( 01.07.1922 – 51.05.1925 ).01.06.1925 r. zameldował się w Palcówce SC w Babilonie. W tym też roku ożenił się z Joanną Nowicką. Początkowo mieszkał w Chojnicach przy ul. Królowej Jadwigi 2 ,potem na ulicy Dworcowej 55. Ostatecznie zamieszkał w nowym, wybudowanym dla strażników budynku w Babilonie .Po drugiej stronie szosy za Babilonem ok. 400 m w kierunku Chojnic w ceglanym domku ( Stary Babilon) były jeszcze dwa mieszkania przeznaczone również dla strażników. Przy tym domku przepływa graniczna rzeczka Czerwona Struga. Przybysz 27.01.1929 r. złożył przysięgę Straży Granicznej. 20.07.1930 r. postrzelił się niegroźnie z broni małokalibrowej. Miał też inny przypadek, 27.06.1937 r. wracał ze służby w Konarzynach – Zielona Huta do Babilonu .Wtem przy moście w Ciecholewach złamały się mu widełki w rowerze upadł i stracił przytomność. Pierwszej pomocy udzielił mu Kiedrowski a rower naprawiono u Bernarda Janty Lipińskiego w Ciecholewach. Po wojnie 1939 r. Przybysz razem z żoną i córką przyjechali do Konarzyn tu zamieszkali w domu Silskich. 18 kwietnia 1940 r. został zabrany przez tych samych Niemców co zgarnęli z domu strażnika Janiaka. Razem z nim trafił do więzienia w Chojnicach, potem znalazł się w obozie koncentracyjnym. Wg Władysława Stanisławskiego wojny nie przeżył.

 

Tomasz Aldaldert Musiał

Strażnik Graniczny ,kapral WP .

Ur.20.11.1897 r. Dąbrówka pow. Rawicz. s. Wojciecha i Marianny zd, Zyber.

Młode lata spędził w domu, szkołę ludową ukończył w 1912 r. Związek małżeński zawarł 07,04.1923 r. z Salomeą zd Radziej małżonkowie mieli troje dzieci ,córki Irenę Wandę rocznik 1923 i Danielę Marię rocznik 1931 a także urodzonego 04.05.1931 r. syna Zdzisława Tomasza. Zamieszkał w m. Żychce

Służba wojskowa-armia niemiecka

W kolejnym roku wojny 12.09.1916 r został wcielony armii niemieckiej. Początkowo służył batalionie zapasowym 48 pp w pododdziale rekrutów.22.10.1916 r. zameldował się w 2 kompanii.113 Dywizji Piechoty. Od 05.03 1917 r do 15.12.1818 r. służył w 1 komp.48 pułku piechoty. Walczył na froncie zachodnim 12.08.1918 r. otrzymał Krzyż Żelazny.

W Wojsku Polskim

Po demobilizacji 21.01.1919r. wstąpił do wojska wielkopolskiego ( Jarosińska kompania ).26.02.1919 r. jako ochotnik był już w szeregach 10 kompanii 11 pułku strzelców wielkopolskich. Pułk ten walczyli z Niemcami pod Łomnicą, Strzyżewem, Zbąszyniem, Szubinem. Wyróżnili się w szturmie Rawicza i opanowaniu Miejskiej Górki. Jednostka kontynuuje tradycje żołnierzy batalionów: Ostrowskiego, Krotoszyńskiego i Ostrzeszowskiego. od 20.03.1919 r. do 20.06.1919 r. przeszedł szkolenie w pułkowym kursie podoficerskim.

Od grudnia 11 pułk strz. wlkp .pełnił służbę graniczną na linii demarkacyjnej pod Kępnem. W dniach 17–19 stycznia 1920 r. brał udział w objęciu przez Polskę części pow. kępińskiego oraz części Śląska. W styczniu 1920 r. 11. pułk strzelców wielkopolskich wyruszył na odcinek operacyjny Frontu Litewsko-Białoruskiego. 30 stycznia pułk został rozlokowany w rejonie Lidy, 5 lutego 1920 r. otrzymał nazwę 69. pułk piechoty.
Od 10.03.1920 r. Musiał służył w kompanii sztabowej 17 Dywizji Piechoty. ). 5.09.1920 r. został kapralem. Od 07.01.1921 r. w 7 kompanii 3 batalionu 68 pułku piechoty.13 lipca 1921 r. został zwolniony do cywila.

Straż Celna i Straż Graniczna.

28.10.1921 r zameldował się na IV kursie Straży Celnej w Wieleniu, tego dnia został przyjęty do straży granicznej. Od 12.01.1922 – 14.02.1924 służył jako strażnik w Żychcach. 15.03.1924 r. został skierowany do Konarzyn. Kurs nauki obywatelskiej odbył w latach 1933 do 1935. Od 06.08.do 09.08.19325r. wykonywał zadanie na korzyść Inspektoratu Granicznego Tczew.15.07.1938 r.( 01.07.) został awansowany na starszego strażnika SG. Wniosek podpisał Inspektor Bacz.

 

Wojna

Rodzina Tomasza Musiała ewakuowała się z Konarzyn w ostatnich dniach sierpnia jako jedna z ostatnich. Najpierw autobusem do Chojnic a potem pociagiem do Chełmży i dalej w kierunku Warszawy. 1 września w godzinach rannych ( ok. g.5.30 ) wraz z dwoma Żołnierzami ON ( żołnierzem?) jechali rowerami w kierunku granicy. Wtem ze swego mieszkania wybiegła do nich podekscytowana kierowniczka poczty pani Pastewska i wołała by uciekali bo w jej kartoflisku poukrywali się Niemcy. Musiał nie stracił głowy, zaczął się ostrzeliwać, słychać było także inne strzały to miedzy innymi strażnik Rozmarynowski rozbudzony ze snu po służbie strzelał bardziej dla odstraszenia niż do konkretnych celów. Najprawdopodobniej te przypadkowe strzały spowodowały że Niemcy zaczęli wieś obchodzić . Strażnicy brak niemieckiej reakcji wykorzystali i rowerami uciekli. Gdy strażnik Musiał wyjeżdżał z Konarzynek widział jak od strony południowej pod Konarzyny podchodzą żołnierze niemieccy. Ci widząc umundurowanych rowerzystów zaczęli do nich strzelać, na szczęście niecelnie. Musiał i inni rozproszeni strażnicy z żołnierzami ON dotarli do Swornychgaci tam doszło do wysadzenia mostu i trwała krótka obrona przejścia przed Niemcami. Byli zabici i ranni. Potem było Świecie i dramatyczna przeprawa przez Wisłę.

Gdy będąc w łódce przewoźnika pokonywał Wisłę nadleciały nieprzyjacielskie samoloty. Atak był celny trafiona została łódź, Musiał został ranny w głowę i rękę, odruchowo chwycił się belki i płynący na innych środkach wyciągnęli go z wody. Dotarł na drugi brzeg. Rannego strażnika opatrzono w Chełmnie, okazało się ,że może iść dalej. W Kutnie trafił do szpitala. Do niewoli dostał się na trasie Toruń - Warszawa.( Jest wersja mówiąca, że po przeprawie opatrzony trafił do szpitala w Toruniu tam opatrzono mu rany i podobno brał udział w obronie Warszawy ). Osadzono go w stalagu II B Hammerstein ( Czarne ). Potem przewieziony został do aresztu śledczego w Chojnicach a stąd do fortów toruńskich. W końcu września jego żona z trójka dzieci powróciła do Konarzyn. By wyżyć ciężko pracowała. Zły stan zdrowia spowodował ,że Tomasz Musiał w 1942 r. został zwolniony do domu a faktycznie na roboty przymusowe do bauera ,co dzień wielokrotnie musiał się zgłaszać na posterunek policji. Ponownie aresztowany przepadł bez wieści.

Odznaczony był : Brązowy Krzyż Zasługi Medal X lecia Odzyskania Niepodległości Brązowy Medal Za Długoletnią Służbę Medalem Pamiątkowy za Wojnę 1918 -1921

 

Józef Sędzicki

Sędzicki Józef

Urodził się 25.10.1895 r. w miejscowości Fokshuta koło Starej Kiszewy w powiecie koscierskim. Był synem Pawła i Józefiny. 25.09.1909 r. ukończył powszechną szkołę ludową do której uczęszczał od 01.07.1903 r. Po czym pracował jako rolnik. Do armii niemieckiej trafił 21.09.1916 r. jego pierwszą jednostką był baon zapasowy 21 pp. Od 26.06.1917 r. służył na froncie w kolumnie taborów nr 753. Po krótkim leczeniu szpitalnym ( kwiecień /maj 1918 r. ) znalazł się w dyonie zapasowym taborów Nr 17. W okresie od 07.08.1918 – 22.11.1918 r. służył w szpitalu końskim NR 1165, Na froncie przebywał do listopada 1918 r. W Wojsku Polskim służył od 27.10.1920 r. do 30.12.1920 r. w 8 batalionie wartowniczym w Grudziądzu. Do straży celnej przyjęty został 15.05.1921 r. Ukończył 2 Kurs Szkoły Straży Celnej w Wieleniu którego słuchaczem był od 17.05.1921 r. do sierpnia 1921 r. . Od 13.08.1921 r. do 17.08.1921 r. był konwojentem pociągów tranzytowych Urzędu Celnego po czym od 18.08.1921 r.do 14.09.1922 r. zatrudniony został w UC w Tczewie. 07. 01.1925 r. rozpoczął służbę na placówce w Ciecholewach. W okresie tworzenia Straży Granicznej z dniem 01.10.1928 r,. został przyjęty do tej formacji a od 01.10.1928 r. i tego dnia znalazł się w Placówce I linii Konarzyny Komisariatu SG Zielona Chocina. 11.02.1929 r. został słuchaczem Centralnej Szkoły Straży Granicznej , edukację ukończył 18.07.1929 r. Mimo ,że od 1927 r. pisał prośby o zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego takowej zgody nie otrzymywał. W końcu po kilku latach starań przełożeni zmiękli i 22.09.1929 r. ożenił się z panną z Konarzyn Anną Binkówną c. Leona i Julii z.d. Zeitel. Uzyskał przeniesienie do Inspektoratu Okręgowego Gdynia gdzie rozpoczął służbę w komisariacie i w placówce na Helu. Ostatecznie został dowódcą II linii Hel . Po klęsce wrześniowej schronił się u teściów w Konarzynach, niestety został wkrótce został w dramatycznych okolicznościach na oczach syna zatrzymany przez niejakiego Schwarca i aresztowany, do domu nie powrócił, zginął w Stuthoffie




                                              

© 2020 Straż Graniczna 1928 - 1939